Historie rodzinne - cz. 4

U rodziców mojej mamy spędziłam 4 lata wczesnego dzieciństwa. Babcia była bardzo pracowitą osobą, prowadziła gospodarstwo, szyła, robiła na drutach swetry. Miała ogródek, warzywnik, mały sad. W chlewiku zawsze mieszkał jakiś prosiak, po podwórku biegały kury, kaczki i jedna gęś - rezydentka, z którą babcia rozmawiała, i która zachowywała się bardziej jak pies, niż gęś. Wtedy jeszcze nie było wodociągu, po wodę chodziło się do studni - babcia nosiła ją w wiadrach zawieszonych na nosidle zakładanym na ramiona. Często chodziłam z babcią po wodę, lubiłam patrzeć, jak najpierw spuszcza wiaderko na łańcuchu, hamując szybko kręcący się wał zwilżoną dłonią, a potem mozolnie kręci korbą, żeby pełne wiadro wyciągnąć ze studni. Po zakupy babcia jeździła do miasteczka autobusem, wstawała wtedy bardzo wcześnie. Wracała ze świeżym chlebem, akurat na śniadanie.

Z dzieciństwem u babci kojarzy mi się zapach lasu o poranku. Wieś otaczały sosnowe lasy, dzięki czemu panował w tych stronach specyficzny mikroklimat. Ranki były ciepłe, wilgotne, bezwietrzne. Siadałam na szerokim, wytartym drewnianym progu, bawiłam się z kotem i zjadałam kromkę chleba ze śmietaną i cukrem, las pachniał, dzięcioły stukały, a gołębie od sąsiada sfruwały na podwórko i wydziobywały ziarno kurom. Na płocie suszyły się jakieś bańki na mleko i większe garnki. W kuchni szumiało pod blachą kuchenną, trzaskały szyszki dorzucane do ognia. Babcia gotowała kakao albo kawę zbożową, a herbata smakowała zupełnie inaczej niż dziś, co pewnie było zasługą wody bez chloru. Herbata to chyba była Madras, piłam ją zawsze z ceramicznego kubka ozdobionego wzorkiem w różyczki. Kuchenny stół ustawiony był pod oknem wychodzącym na wschód, poranki były więc zawsze rozświetlone słońcem. Jakoś tak mi się wydaje, że zawsze rano świeciło słońce... Ale to przeciez niemożliwe. Może to babcia była słońcem? Ja natomiast byłam niejadkiem, babcia wyczyniała cuda, żeby wnusia nabrała trochę ciała. Te kromki ze śmietaną i cukrem to była jedna z niewielu rzeczy, które mnie potrafiły skusić. Nie do wiary, jak to się przez lata zmieniło;)

Na wakacje przyjeżdżała kuzynka, ale była ode mnie starsza i nie miałam w niej zbyt dobrej towarzyszki zabaw, za to jej rodzice mieli aparat fotograficzny;)

W upalne dni powietrze niosło zapach rozgrzanego igliwia, żywicy, zmieszany z wonią poziomek porastających rowy. Zbierałam je do szklanki, albo nawlekałam na trawę. W rowach rosły też maślaki, które piekło się na blasze. Babcia zawsze była gdzieś w pobliżu, zrywała pokrzywy, które potem dodawała do ziemniaków dla świń i kur. Po pokrzywy wybierała się z małym wózkiem na dwóch kółkach. Kiedy wózek był pełen, nakrywała go płachtą, a ja siadałam na wierzchu i jechałam sobie bardzo zadowolona. Czasem wędrowałyśmy dalej, aż pod wielkie pegieerowskie pole z pastewnym łubinem. Zapach łubinu kocham do dziś, wywołuje we mnie dziwne uczucie - spokoju i tęsknoty… 

W którąkolwiek stronę się człowiek nie odwrócił, trafiał do lasu:)

Czasami przychodziły deszcze, spędzałam wtedy czas w domu. Jak już wspominałam, domek był mały. Wchodziło się do niego po szerokich betonowych schodach, potem była sień ze spiżarnią za zasłonką i klapą w podłodze zamykającą zejście do piwnicy. Z sieni przechodziło się do kuchni, a z kuchni do pokoju - i tyle! Pokój miał duże okno od południowej strony, ale wpadało przez nie mało światła, bo zaraz przy domu rosły duże drzewa. Po obu stronach okna, z drewnianych kwietników zwisały gęste i kłujące asparagusy. W pokoju stało  wielkie małżeńskie łoże, w którym sypiałam z babcią (dziadek sypiał w kuchni na kozetce, mógł tam sobie do woli popalać papieroski, bez których nie mógł się obejść). W pokoju była też duża szafa do kompletu z łóżkiem oraz  toaletka z wysokim trzyczęściowym ruchomym lustrem i niskimi szafkami po obu stronach. Lubiłam buszować w tych szafkach. W jednej, zawinięty w papier, schowany był babcin warkocz - zachowała go na pamiątkę, chyba żal jej było trochę ścinać takie piękne, gęste, brązowe włosy. Często wyciągałam też z szafki ogromną księgę „Kuchnia Polska” ze zdjęciami potraw, przeglądałam ją godzinami z dużym zainteresowaniem.

Babcia, przy tak wielu zajęciach, potrafiła jeszcze wygospodarować czas na książki. Kochała czytać. Przy okazji wyjazdu po zakupy odwiedzała bibliotekę i wypożyczała książki dla siebie i dla mnie. Czytała mi je i ona, i dziadek. Dziadek był człowiekiem schorowanym, po ciężkich przejściach - przeżył piekło Oświęcimia. Lubił uciekać na ryby, jeździł nad rzekę na rowerze. Przywoził ryby, które babcia sprawiała i smażyła na obiad. Nie przepadałam za tymi rybami - ale wtedy trudno było znaleźć potrawę, za którą bym przepadała. Dziadek miał talent do rymowania i rysowania. Układał dla mnie wierszyki, rysował do nich ilustracje. Czasami te ilustracje zapełniały okładki książeczek, które przywozili mi rodzice - chyba wtedy były jakieś braki w papierze? Do dziś mam te książeczki, ale tak skutecznie je schowałam, że nie mogę znaleźć;) I niektóre wiersze dziadkowe też się zachowały. 

W zimowe wieczory chodziłam z babcią na „darcie pierza” - tak się to nazywało. Gospodynie zbierały się w jednym domu, żeby zamienić pióra wyskubane z gęsi i kaczek na miękki puch, którym potem wypełniały poduszki i pierzyny. Bawiłam się pod stołem i słuchałam różnych opowieści, czasami zabawnych i nie do końca przeze mnie rozumianych, a czasami mrożących krew w żyłach - gdzieś „straszyło”, komuś znowu pokazało się żydowskie dziecko. To nie było jeszcze tak długo po wojnie, ludzie nadal pamiętali, co działo się w tych  lasach, wiedzieli, w którym miejscu Niemcy zamordowali żydowską rodzinę. Nawet  mój dziadek twierdził, że kiedyś, zbierając grzyby, spotkał małego obdartego chłopca, który go prowadził w głąb lasu i nagle znikł, jakby zapadł się pod ziemię. Brrrrrr, ciarkki przechodzą, jak to wspominam… I kiedy wracałam z babcią późno w noc do domu po tym darciu pierza, to nieraz szłam z zamkniętymi oczami, trzymając się kurczowo babcinej ręki. Bałam się je otworzyć w obawie, że zobaczę jakiegoś ducha;) Szybko wbiegałam do ciepłej kuchni, by za chwilę znaleźć się pod pierzyną i w jednym momencie zasnąć. A rano zapominałam już o w wszystkich strachach.

Maj to była cudna, ciepła wiosna - i majówki.  Przychodziło na te nabożeństwa sporo ludzi, gospodynie w pięknych chustkach na głowach (moja babcia też:)), panowie w wyglansowanych butach, każdy z modlitewnikiem, śpiewnikiem. Jednak większość pieśni maryjnych wszyscy znali na pamięć i rzadko korzystali z książeczek. Kapliczka była skromna, ubrana kwiatami z ogródków. Stała już prawie za wsią, daleko od domu dziadków. Czasem zbierałyśmy się z babcią do powrotu jeszcze przed końcem nabożeństwa, szłyśmy sobie spokojnie do domu, a za nami brzmiały coraz cichsze śpiewy, odbijające się od ściany lasu.

W każdą sobotę po południu przyjeżdżali rodzice. Wtedy w soboty normalnie się pracowało, więc dopiero po południu szli 8 km do pociągu, jechali około godziny, potem wsiadali w autobus - i pojawiali się w drzwiach, gdzie już tęsknie ich wypatrywałam. Cała niedziela była nasza. Latem przeważnie chodziliśmy do lasu. Biegałam od mamy do taty, ciesząc się przeogromnie z ich obecności, ze wspólnego spaceru, z obfitości zebranych malin, poziomek. Po powrocie zjadaliśmy obiad ugotowany przez babcię i po krótkim odpoczynku, pozmywaniu naczyń - znowu wychodziliśmy na spacer, tym razem również i z babcią. Potem jeszcze tato przynosił parę wiader z wody ze studni i robił się wieczór. Nie chciałam iść spać, bo wiedziałam, że kiedy się obudzę, rodziców już nie będzie. Wstawali bardzo wcześnie rano, przed 4, żeby zdążyć dojechać na czas do pracy. Tęskniłam za nimi bardzo, wciąż odliczałam kolejne dni do soboty. Babcia jednak potrafiła mnie utulić, uspokoić. Łzy obsychały i  zaczynałam swoje codzienne zabawy, zapominając na jakiś czas o tęsknocie. Babcia była wcieleniem łagodności, spokoju i dobroci. Nigdy na mnie nie krzyczała, nie złościła się. Pozwalała mi na wiele. Z resztą, wtedy dzieci miały sporo swobody. Nikomu nie przeszkadzało, że babrałam się w błotku, taplałam w garnku z wodą dla kur, tarzałam z psem po ziemistym podwórku. Wieczorem babcia wstawiała mnie do miednicy i zmywała całodniowe brudy. A czasami byłam tak zmęczona, że szłam spać bez mycia - i jakoś przeżyłam;)

Teraz wiem, że to były piękne dni. Czas cierpliwie zatarł smutki, pozostawiając wszystko, co dobre. Zdarza się, że jakiś widok, zapach przywołuje wspomnienie, coś nie do końca uchwytnego, przebłysk szczęśliwego dzieciństwa…

...................

Dziękuję za przeczytanie tych - pewnie przydługich - opowieści. Mam nadzieję, że nie zanudziłam nikogo. Jeśli jednak tak - wkrótce znowu pojawią się zwykłe szyciowe sprawy:)
Pozdrawiam serdecznie wszystkich stałych i nowych "podglądaczy", a tym z Was, którym chciało się skrobnąć komentarz pod poprzednimi wpisami, jestem bardzo wdzięczna i dziękuję przeogromnie:)